Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın (KTTO) girişimleri ile KKTC’de ticaret ve yatırım ortamının geliştirilmesi için 2018 yılında kurulan Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu toplantısı Mersin Deniz Ticaret Odası (MDTO) ev sahipliğinde gerçekleştirildi.
Ortak çalışma alanlarına tarım sektörünü de ekleyen forum temsilcilerinin 2 günlük Mersin programı çerçevesinde Mersin’deki avokado ve ve ejder meyvesi bahçeleri ile paketleme tesislerine teknik gezi gerçekleştirildi. Programın ikinci gününde bölgedeki tarım uygulamaları hakkında bilgilendirmelerin yapıldığı bir toplantı gerçekleştirildi. KKTC Mersin Başkonsolosu Zalihe Mendeli, Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu Türkiye Tarafı Eş Başkanı, TOBB Yönetim Kurulu üyesi ve Mersin Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cihat Lokmanoğlu KKTC Tarafı Eş Başkanı ve Kıbrıs Türk Ticaret Odası Yönetim Kurulu üyesi Omaç Cin ve Anamur Ticaret ve Sanayi Odası eski Başkanı Feridun Torunoğlu’nun katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda forum üyeleri de bulundu. Toplantının açılışını yapan Cihat Lokmanoğlu, TOBB’un KKTC’nin dünyayla bütünleşme çabalarına destek olduğunu, Kıbrıs Türk iş dünyasının layıkıyla temsili için girişimler yaptıklarını söyledi. İki odanın ortak çalışma alanlarına tarım konusunun da dahil edildiğini belirten Lokmanoğlu, bu alanda da ciddi deneyim paylaşımı dahil geniş bir ortak çalışma imkanı bulunduğunu söyledi.
Tarımın Türkiye ekonomisindeki yerine ilişkin istatistiki bilgiler paylaşan Lokmanoğlu, KKTC ekonomisi için de tarım sektörünün önemli olduğunu bildiklerini, özellikle sulama imkanlarının artırılmasıyla tarım sektörünün KKTC ekonomisinde ve Türkiye-KKTC ilişkilerinde daha da önemli hale geleceğini kaydetti. Çukurova’da çok uzun yıllardır tarımsal faaliyetlerin ve zirai ilaçlamanın yapıldığını söyleyen Lokmanoğlu, KKTC’de büyük tarımsal faaliyetlerin henüz olmadığını dolayısıyla topraklarının hala bakir olduğunu ve bu nedenle büyük bir potansiyel taşıdığını belirtti.
Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu KKTC Tarafı Eş Başkanı Omaç Cin ise KKTC’de öne çıkan turizm, eğitim ve inşaat ile birlikte tarım sektörünün de gelişmesini hedeflediklerini, bu kapsamda özellikle tropikal ürünlerin yetiştirilme yöntemleri, işlenmiş ve tarım tesisleriyle ilgilendiklerini söyledi.
Açılış konuşmalarının ardından bölgedeki tarım uygulamaları hakkında bilgilendirme sunumları yapıldı. Toplantıda ilk sözü alan Yasmina Lokmanoğlu, topluluğun amaç ve hedeflerinden bahsettiği konuşmasında Slow Food Tarsus’un girişimleri ile kurulan Tarsus Yeryüzü Pazarı hakkında bilgi verdi. Lokmanoğlu, sunumunda bu pazara dahil olabilmek için gereken organik üretim kriterleri ve üreticilerin girdiği denetimler hakkında bilgiler paylaştı.
Mersin İl Tarım Müdürlüğü temsilcisi yüksek mühendis Kubilay Derin de Mersin’in tarımsal yapısı hakkında veriler paylaştı. Türkiye’de üretilen her 100 kilo meyvenin 12 kilosunun Mersin’de üretildiğini vurgulayan Derin, Mersin’in tarımsal üretimi ile milli ekonomiye yaklaşık 2 milyar dolar katkı yaptığını bildirdi. Derin sunumunda ayrıca Tarım İl Müdürlüğü’nün yaptığı denetimler, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları, tarımsal üretimde kimyasal mücadeleye alternatif mücadele yöntemleri ve verilen eğitimlere yer verdi.
KKTC dış ticaretinin dünyaya çıkış kapısı olan Mersin Limanı hakkında da görüş alışverişinde bulunuldu. Mersin Limanı’nın yük verilerini ve gündemlerindeki projeleri Ticaret Grup Müdürü Kerem Kavrar anlattı.
Daha sonra sözü alan KTTO Genel Sekreteri Aysun Önet İleri ise sunumunda KKTC’deki ekonomi ve iş ortamı hakkında bilgi verdi. KKTC’nin 4.5 milyar dolar seviyesinde gelir üreten bir ekonomi olduğunu belirten İleri, tarım sektörünün milli gelirdeki payının yüzde 5 olduğunu söyledi. Konuşmasında adanın güneyi ile ticaret yapılmasını sağlayan Yeşil Hat Tüzüğü’ne de yer veren İleri, Güney Kıbrıs’a 15 milyon euro değerinde satış yapıldığını söyledi. Güney Kıbrıs’a ve Güney Kıbrıs üzerinden AB ülkelerine satış yapılabilmesini sağlayan bu tüzük çerçevesinde alınacak tüm belgeleri Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın verdiğini, bu konuda muhataplarının AB Komisyonu olduğunu ve yetkilendirmelerin bu komisyon tarafından yapıldığını anlattı. Su temin projesi ile Türkiye’den gelen 75 milyon metreküplük suyu doğru kullandıkları takdirde tarım alanında ham ve işlenmiş ürünleri satabileceklerini ve bunun planlamasını yaptıklarını belirten İleri, tarımı önemli, öncelikli ve tamamlayıcı bir sektör olarak gördüklerini ve yapılanmasını önemsediklerini kaydetti. İleri, organik ürünleri üretim şekilleri ile değerlerini artırarak markalaşmış ürünler olarak dış pazarlara ulaştırmak istediklerini bildirdi.
KTTO Meclis üyesi İzlem Nizam ise KKTC’nin tarım potansiyeli ve uygulamaları hakkında değerlendirmelerde bulundu.
MDTO ve KTTO yetkilileri programın sonunda bölgede bulunan bir narenciye paketleme tesisinde incelemelerde bulundu.